Myanmar spring diary (Day11) – Federal muisam in lamzawhnak

Zing thawh phak in big news pahnih hmuh a si hoi. US President Joe Biden nih Kawlram kong lawng bak ah a dang tein bia a chim. "Kawl ralkap hruaitu pawl le an chungkhar sahlawh pawl caah sipuazi phih kharnak le dantatnak ka thanh. Asinain mizapi caah ngandamnak lei le dengteo in bawmhchanhnak an hmuh khawh nakding tu cu kan peh rih ko lai" a ti. Thawngpang tha ngai cu a si.

Min Aung Hlaing (Mah-Ah-Lah tiah ka hman pah tawn la) nih Chin State Administrative Council haotu ah ai thimmi Pu Nikhuai mual a liam tiah Chin World nih a tial. Ralkap cu si selaw kut hei bengh len ding si nain kanmah Laikhal bak cu si hoi. A rian kha rak cohlang hlah selaw cu hi ton hi a tong hnga lo ti dah lo chim awk a har. A chungkhar naihniam an chimning ah lungtur in a si - Naypyidaw lei nih duhlo langhtermi pawl lehrulhnak kong ah order an pektermi celh lo lungretheih deuh in an chim.

Tlangcung miphun kip i fonh in lam zawh ding ti a si than caah Myaynigone (Dagon Center) ah minung an rak i hngak. Ka hawipa ka sawm pah i caan tlawmpal kan tlai hoi - North Dagon hi khuachung lei deuh ummi nih cun “Rangoon pawng” an rak kan timi hi a rak dik pah. Myaynigone lei in lamzawh mi bu cu kan van i thawh cang an ti caah Dhama Sedi lampi in kan hngah hna.

Kawlram miphun kip thantaar hna cu a hmaisuang a kalmi pawl nih an hun i thlir pah - lung a hmui khunnak cu mah hi si. Pu Than Shwe te nih anmah nawl nih an rak sermi Kawlram thantaar zong cu ai tel ve thiam.

Dhama Sedi lam in cun Link Sreet lei ah kan lut i, Shwegontaing lam ah kan chuak. Shwegontaing lam cu NLD headquarter a umnak zawn kha a si. Zahan zan bak ah khan ralkap nih NLD zung cu an luh hnawh i, an thilri an va tlokdah dih piak hna caah tuchun hi zeizei tal an um ti hnga maw tiah ka ngiatthlai len nain ralkap chim lo palek lek khat zong an um lo. NLD Zung hmai cun Shwegontaing lamton ah kan kal.

Tlangcung miphun kip fonh lamzawhnak hi midang lamzawh he ai dannak zawn tete an um. Day-4 i ka tialmi “democracy yah-sih-yi” hei ti sawhsawh kha cu au a um ti lo. “Federal pyi-daung-su yah-sih-yi” ti deuh in au a si. NLD thantaar siloin mah le miphun thantaar cio i thlir a si. Pin ah, “ho te dah mee kan pek — NLD mee kan pek” ti au zong kha a um lo. Miphun zapi te huapnak bia lawngte chim le au a si tik ah hna a thiang.

Tuchun cu day-9 lio nak khan miphun zong kan tling deuh ngai. Karen, Karenni (Kaya), Kachin, Shan, Mon, Rakhine, Pao, Lahu, Chin tbk kan si. Mi tam-u cu mah le miphun thuam cio in an ra.

Mino lawngte kan si. Day-9 lio ah khan cun Chin chung in anih deuh tiah ruahmi hna [an min langhter lo ko ning aw] kha an i tel ve nain tuchun cu hmuh ding an um lo. Hmundang ah an kal zong si kho ve ko.

Shwegontaing cu kan phan i hlei tang ah khan lamzawh a kan hruaitu pawl nih biachimnak kan ngei lai ti a si. Statement zong kan chuah ti si - tlang miphun style deuh phun cu si kaw. Miphun pakhat ah pakhat cio phun khin chim a si. An mic aw a din deuh caah an bia belte theih awk a tha lo. A biapi cem i aupimi cu 2008 phunghram hrawh ding le federal democracy union ser ding ti kha si. 

Sml. 12:00pm a si, a dih cang ti si i mah le duhnak cio paoh kal khawh a si cang. Mawtaw ka chiahnak Market Place ah chuncaw ei ah kan kal. Chuncaw ei pah in hi diary hi ka tial lai ka ti nain hawi he cun hnokbur in kan um tik ah a rem lo. Chuncaw ei kan i lim. Chinese Embassy lei ah kan kal lai kan ti lio ah khin Chi Chi nih a van ka chawnh. Zoom Meeting van thut ta hau, ti si - zung rian ah. 

Chinese Embassy lampial kan phanh cun ka hawile an tum i, mawtaw chung in cun Zoom Meeting cu ka telpi hna. NCA-S EAO caah atu lio thil cang cuahmah mi briefing le policy recommendation tial ding ti si i, kan hawinu nih a draft ciami chung in kan i ceih;  chap le remh kan tuah. Zei theng dah kan tial timi belte cu langhter awk a that lo caah hun ka theithiam uh. Suimilam pakhat deng kan thut hnu ah ni a linh tuk caah ka aircon nih chei lo i, a rem lo caah “ka tin lai i, inn lei in kan telpi hna lai” ka ti i ka chuahtak chung hna.

Thil sining va zoh pah in Chinese Embassy hmai lei in inn tin cu kai thawh – ka hawile sawm pah in. Chinese Embassy duhlo langh hnawhnak hi a nihnihnak lawng a si rih. Nizan nakin a let nga hrawng in an tam. China cozah nih Kawl ralkap a dirpimi duh lonak hong langther khi a si bik – an cataar zong in mah cu a lang; tuluk ca in tialmi a tam ngai. US Embassy hmai i, sandah va piah he khan cu ai dang ngai. US cu mizapi lei ah a tang ciami an si caah sandah piahmi nih lobby va tuah tu khi a si deuh.

Palek pa (20) hrawng nih Chinese Embassy cu an rak congh. Nizan le tuchun a van i dan pah nak cu Palek hi lam ah hmuhding an tlawm ngai. Day-4 lio ah Hledan ah tank nga pipi le meithal he palek a ummi zong kha Day-5 le Day-6 ahcun pakhat hmanh an um ti lo.

Inn tin ka hauh caah tang tum ti loin mawtaw cung cun hmai ka hei tlak duahmah hna. Ka hawile cu ka hei sawm pah hna. San Chaung lei ah ka  thlahpah hna hnu in tuchun lam kan zawhnak lei in Shwe Taung Kyar in University Avenue lam lein in ka lawi. Zanlei sml. 5:00 a si cang nain Aung San Suu Kyi inn hmai cu minung an rak tam ngai rih. Palek pa nga ruk nih an rak congh peng ve.

Kabar Aye lam phanh lai hrawng ah khin taxi mawng le private mawtaw cheukhat pawl “free ride” a tuahmi pawl an rak tam ngai. Atu hi kan i dawt ngai lio cu si kaw. Hmunkhat le hmunkhat va kal nakding ahhin caan sautuk a rau tawn. Sml.6:00pm ah inn ka phan. Thaizing cu zunglei rianherh ka neih caah inn in riantuan ka hau than.