Atu lio Laimi zong nih kan hun ceih zuam ngaimi Kawlram Buddhist Titoih puai hi Kawl Buddhist zapi nih an i uar bikmi puai a si. Khat lei balte ah, anmah Kawl miphun lila chung zong in a lungtling lomi, an pumpak caah 'sullam a ngei lo' a timi, le kan hmanning hi ningcang loin a kal cang a timi an rak um ve.
Nizan nai ah khan Kawl Titoih puai kong Chinmi kan i telning kong ah capar ka rak tial. Mah ka tialmi capar ah information zeimawzat theih duh ah ka hawi bantuk, ka saya bantuk a simi pakhat ka hei chawnh. ‘Thingyan’ tiah auhmi Buddhist Kumthar Titoih puai a sullam le a tuanbia te hna khi ka hal.
Ka chawnhmi pa cu Letyar Htun ti a si i, Shan le Kawl miphun cawh a si__Buddhist an rak si. Kum 1988 lio ah khan ramkhel cawlcanghnak ah a rak i tel ve i, kum saupi Rangoon Innsein thong ah khin a rak tlami a si. Mah pa nih cun “Titoih puai hi kei ka caah cun sullam a ngei ti lo” a ka ti diam. Mah pa nih hin zei ruang ah dah Titoih puai hi sullam a ngeihter ti lo, timi kong hi theih awk tlak ngai ah ka ruah caah a tuanbia le a dirhmun tlawmpal in ka hun pial lai.
Kum 2014 May thla ah khan British Council nih Hakha ah khin ‘Lenhloi tialning training: Short story writing training’ an rak tuah i, Saya Letyar Htun cu a chimtu ah an rak sawm. Cu training ka kainak in Letyar Htun he cun kan i theih behnak a si.
Mah zarh khat chung training ahcun thonginn chung a um lio i a tonmi khi a kan chimh pah lengmang. Thonginn chung ahcun zeidang tuah ding um lo i, carel in caan an hmannak te hna a chim. Mahti ca a relmi lak ahcun Bible ca aa tel i, Bible cu chuak lak in a relnak le tha tein a cithlatnak kong a chim (amah cu Buddhist a rak si ka ti cang kha mu).
Training chung i cawnnak lio ah a herhmi tahchunhnak van lakding a um ah khin Bible tuanbia le Bible khi a chim pah lengmang. Training kaimi pawl nih Khrifa maw si hnga tiah kan i ceih pah lengmang. A donghnak ni ah kaa tuar lo i ka hal, “Saya, Bible ca kong chirhchanh ah na lak lengmang i, Khrifa maw na si?” ka ti. A cung ka tial bantuk khin thonginn chung i Bible a relnak in a lung a pemmi thil a kan chimh. A timi cu, “Khrifa ka si cu ka ti lo. Asinain Khrifa nih nan zumhmi ‘Jesuh cu kan caah a thi i, a tho than’ timi hi za ah za in ka zumh ve” a ti. A bia nih fiang tuk in langhtermi cu Bible ca a relnak le a cithlatnak nih a lung a thlen tinak a si ko.
Buddhist biaknak ah a rak um balmi a si ruang le ca a rel tukmi a si caah thil a theihmi a tam theo lai ti ruahchannak he nizan nai Kawl Titoih puai kong capar ka tial lai ah phone ka hei chawnh cu a si. Thingyan kong tam nawnte a ka chimh hnu, kan bia a dongh lei ah khin bia pakhat ka hal hramhram; “Saya nangmah caah hin teh, Thingyan hi zeitluk in dah a biapit?” tiah ka hei ti. A ka lehmi cu, “A hlan deuh ah ka rak in chimh bal cang bantuk khan. Thonginn chung in ka chuah hnu pohpoh hi cu Thingyan hi ka caah sullam a ngei ti lo. Thingyan caan ahhin cun inn chung ah um i, catial le carel a si ko” a ti. Mah pa cu ni chiarte cauk he aa zimi le ramkhel kong ah a tui rihmi a si. Popular Journal zong ah khin Editor a rak tuan bal.
Biahmaithi ah ka langhter cang bantuk in Thingyan an hmanning hrimhrim hi anmah Buddhist chung lila in a lungtling lomi an tam ngai. Cheukhat nih Titoih ah caan tam tuk an lakmi hi an duh lo. Ni nga khengte tuah a si tik ah a bik in sipuazi tama le banker pawl nih khin mahti zungkhar caan a sau tukmi khi riantuan caan kan thlau tuk an ti i, an doh ngai. Cu lawng si loin atu an hmanning hrimhrim khi a hlan chan i an hmanning he cun aa dan tuk caah atu lio kan hmanning cu sullam ngei si tiloin nuamhnak ruah men ah a hmangmi kan lo tiah a titu Kawl an tampi cang. Kum fatin te Titoih puai poh ah mi tampi an thih tawnmi, i siikvelhnak chim cawk loin a um tawnmi te hna ruang ah khin atu lio an hmanning cu anmah Kawl Buddhist chung in kum upa deuh cheukhat nih cun an uar lo tuk.
Hi kong he pehtlai in Shan ramkulh Taungyi ah a ummi Pao Media editor Khun Than Aung nih, “a hlan lio chan taktak ahkhan cun kutke i ttawlpiak, ti tlawmte i thlerhpiak lawng khi a rak si tawn. Chan aa thleng thluahmah i, atu ahcun nuamhhnaihnak bak ah kan hman. Mah hi kan nunphung aa thlen ruang ah ningcang loin a kalmi si” tiah a ti. Mah bia a chimtu pa zong cu Buddhist thiam a si ko.
Cheukhat Laimi chung in comment tete ka hmuhmi ah "Titoih puai hi an biaknak siloin an miphun he aa pehtlaimi a si” tiah a timi an um. Khikhi cu a dik lo tawpmi a si. Kawl nih ‘Myanma-yuya-a-ttha-tacian” an timi khi dengteo in i leh i si men lai. Zeiti an va auh hmanh ah a hrihhram va zawt taktak ahcun Buddhist biaknak puai bak a si. Mahti anmah hmanh nih ningcang loin a kal cang an timi biaknak dang puai, miphun dang puai a simi Buddhist Kumthar Titoih puai hi Khrifa aa timi kannih miphun nih hin biatak thlak in kanva i tel ve awk a si hnga maw?__careltu thinlung ah biahalnak he ka dihter. Hika hin kan hnu ah ‘Kawl Titoih Puai ah Laimi nih zeidah kan tuah lai’ timi capar ka tialmi hun rel chap khawh a si>>>