Thursday, March 17, 2016

‘Honeymoon Period’ Cu Zeidah A Si; NLD Nih Zeidah A Tuah Lai?

‘Honeymoon Period’ timi cu nupi pasal ngeimi poh nih cun ton dihmi le hman dihmi a si. Nu le va kan i umhka ahkhin caan zeimawzat tiang cu kan i dawtning a fak khun. Kan nupi pasalle nih an tuahsualmi zong khi ngaihthiam piak a fawi. An duhmi zulhpiak le an herhmi va tuahpiak te hna khi a fawi tuk. Asinain caan a hun rau ziahmah i, nu zong pa zong kan zia kan vun i theih deuh hnu cun sualnak i hmuh piak le i siiknak a ruang um lengmang.

Mahti kan i thitumhka ah dawtnak lawngte in a khah lio caan cu Mirang nih ‘Honeymoon Period’ an ti. ‘Honeymoon trip’ ti khi cu mah lio caan chung i hmun khat ah khual va tlawnti khi a si. Mah cu Laimi zaraan zong nih ‘Honemoon’ kan theih khunnak a si, nain zaraan nih a theih lawng kan theih i kan hmang tuk lo. 

Ramkhel Ah ‘Honeymoon Period’

Ramkhel (Politics) zong ahhin ‘Honeymoon Period’ timi biafang cu an hman ve. Rampi pakhat thimnak ah teinak a cotu party nih nawlngeihnak an hun tlaih i riantuan an thawkka hrawng te khi ramkhel ah Honeymoon Period ti a si ve. A tlaangpi in ramkhel ahcun ni 80 in 100 karlak (thlathum hrawng) a rau.

Mah caan chung ahhin cozah a tlaitu nih rian an i awtka a si bantuk in riantuanning an thiam tuk rih lo. Cozah thing pawl nih an tuanning an i zoh pah, anmah duhning khua an khaang pah. Anmah an i ziakning in riantuan thiamnak caah Hluttaw le cozah tungtlang kha anmah dungning tein an sersiam.

Mah lio caan chung te ahhin cun mipi si hna seh, media si hna seh, dodaltu (opposition) party lei zong thin sau tein an ngiatthlai lio hna caan a si. Palhnak ngan taktak dah an tuah ti lo ahcun vuivai le buaibai hnawh ti a um tuk lo. An tlaih dingmi cozah term chung ah mahti hin kan tuan lai tiah an i timhlamhnak vialte kha mipi sin ah langhter khawh an i zuam lio caan a si.

‘NLD le Honeymoon Period’

Kum 2015 November Kawlram thimnak ah khan mipi nih NLD hi kan zumh hna caah kan thim hna. Phun dang cun, mipi nih NLD sin ah ruahchannak kan ngei ngam. Mah cu kan ruahchannak tlinter ding ah NLD an i zuam lai. Mah lio ah dodaltu party, ngiathlaitu le media hna nih zeitluk tiang dah mipi ruahchannak an tlinter timi an zoh te lai.

The Voice thawngzamhca nih cun “atu hi NLD Honeymoon Period cu a si cuahmah ko cang” an ti. A ruang cu kan hnu February 1 thawk khan NLD kut ah Kawlram Hluttaw a um cang. Nawlngeihnak zeimawzat a um kan ti lai cu. Hluttaw hruaitu thimnak, Ramkulh Hluttaw hruaitu thimnak, President thimnak, Cozah tungtlangpi Ministry sersiamnak, le a dangdang ram hruainak ah a herhmi zeimawzat an hun tuah cang. Mah an tuah cangmi chung ahhin mipi thinlung a hliphlauter ngaimi le kan khuaruah a kan harter ngaimi pawl an i tel caah Honeymoon Period cu aa thawk cang an tinak a si.

Atu tiang an thil tuahmi zoh in a ralaimi kum 5 chung ah NLD nih zeitin dah riantuan an i timh timi le kan ram he aa tlakning in zeitin dah kalpi an timh timi kong ah zeimawzat cu cuanh pah chung khawh a si cang. Asinain cozah nawl ngeihnak taktak kha an kut a phan rih lo. Tungtlang an dirhmi Ministry le Department kip nih anmah le an rian cio zeimawzat tal an hun thawk tiang hrawng khi ‘Honeymoon Period’ cu a va si te lai. 

Kawlram hi aa phundannak cu teinak a cotu party nih Hluttaw an tlaih caan le cozah an dirh caan hi thla hnih bak aa hlat. Mah tik ah mi ramdang nak in an Honeymoon Period cu a sau lai (US hna ah khin cu ni 100 chung khi Honeymoon Period an ti). NLD kut chung ah cozah nawlngeihnak a phanh hnu in ni 60 tiang tal khi cu Honeymoon Period ah rel piak khawh an si lai__cozah dirh hlan dungdang ah an i timhlamhnak pawl kha thla khat hrawng cu hei tuak piak chih an si hnga. Cu lo cun an Honeymoon Period a tawi tuk lai.

NLD Nih Honeymoon Period Zeidah An Tuah Lai?

Kum 2015 thimnak hlanpi khan NLD nih ‘teinak kan hmuh ahcun Ministry kan thumh lai’ an rak ti cang. An rak chim cianing tein an thumh taktak i atu lio cozah USDP nih ministry 36 in tungtlang an dirhmi kha 21 lawng ah an hun thumh. Mah nih hin cozah nih a sermi rian tumkainak [Public sector] kong ah lai a rel ngai lai. “Ministry kan thumh zong ah cozah riantuantu nih an rian an sung lai lo” tiah NLD nih an ti. Asinain mah vialte thumh ko tung i, a riantuantu thumh lo ding cu ruah awk a har ngai. Zeiti set in dah Public sector rian kong ah khua an khan lai timi cu Honeymoon Period chung ah hin fiang tein in a lang te theu lai. 

Cun thimnak hlan an manifesto ah ramdang company luh khawhnak Foreign Direct Investment (FDI) kha innka kaupi in kan hun lai an ti. Mah nih hin private sector caah cun rian karhcho nakding ah bawmtu ngai a si ve than kho. Zeitin dah ramdang company an luhter hna lai timi le USDP cozah lio ah a rak lut thingmi pawl kong ah an policy le ram chung sipuazi a tuahmi caah zeidah an policy si lai timi pawl kha atu Honeymoon Period chung ahhin hmuh khawh a si ve te theu lai. Mahti Public sector he private sector he rian thatha an ser khawh dingmi cu kan ram mipi nih kan i hngahhlang ngaimi a si.

Kawlram buainak kong ah a biapi bikmi cu tlangcung hriamtlai kong hi a si. Kum 2010 ah teinak a cotu Pu Thein Sein cozah nih cun cozah an tlaih in thla 5nak [10 August 2011] ah tlangcung hriamtlai vialte kha biaruahnak hram thawk ding in a sawm hna. Kum 5 chung an i zuam tualmal i zeimawzat cu hlawhtlinnak zong an hun ngei. Mah cu NLD cozah kut a phan cang lai. A hlan cozah nih an kalpi ning in an pehzulh lai maw, siloah anmah duhning in dah hram an thawk than lai timi a fiang rih lo. Nation-wide Ceased-fire Agreement (NCA) hnatlaknak minsen a thu cangmi hna le a thu rih lomi hna nih an i hngahhlang tukmi a si caah a tuan bik in an thawkpi  hna lai tiah zumh a si. Mah kong zong hi Honeymoon period ah zeimzawzat cu a lang te theu lai.

A dang a tampi rih nain a buaktlak in mah pathum [Public sector caah Ministry serning kong, Private sector caah FDI policy kong, le rampi remdaihnak le Federal caah tlangcung hriamtlai kong] hi a tawinak in hun cuanh khawhmi a si. NLD nih “ni 100 chung ah mahti hin rian kan tuan lai” tiah an thanh theng lai lo. Nain zei an tuah hmanh ah cozah an dirhka in thla hnihthum tiang an riantuanmi poh kha Honeymoon Period i an tuahmi a si ko lai. Hi caan tawite chung ahhin zeizong vialte tuah khawh a si lai lo nain mipi nih kan i ruahchanmi zei tluk dah 'impression' a kan pek khawh timi cuanhnak caan a si.
Chirhchanh; VOA Burmese, The Voice, 7day, Moethee Zun Facebook

Aa Pehtlaihmi Capar Relchap Awk;
Hohmanh Nih An Uar Lomi Vice President Pu Myint Swe Kong