Thursday, January 21, 2016

Keneh Dawhlo A Zulmi Mino Caah Hodah Tuanvo Ngei?


Pu Ngai Sak (CLD), Pu No Than Kap(CPP), Pu Zozam(CNDP)
Photo: Pu No Than Kap Facebook
Kan hnu January 12-16, 2016 tiang ni nga chung an tuahmi Kawlram remdaihnak conference cu Chinmi ca ko ah hlah maw a sunlawi khun ti awk in; kan pale nih conference chung ah zei bia dah an chim, miphun dang sin ah zei kong dah an chuahpi timi ngaingai cu fiang tein kan hngal lo. Asinain hmanthlak an hun kan taar hnawhmi pawl zoh tik ah a hlan i uico le meheh bantuk in a rak i Ralmi pawl hna an vai i tong ti kan hmuh.

A bik in Pu Than (No Than Kap) hmanthlak taarmi ko kha mi thinlung a la khun. Dr. Sui Khar le Pu Solomon he hman an i thlaktimi si seh, Pu Zo Zam le Pu Ngai Sak he an i thlaktimi hna a vun taarmi ko nih mi thinlung a lak. Nain, mi tampi cu kan lung a hring rih; Conference ruang ah ton lo awk a tha lo i, an vai tong, Thimnak ah an sungh ruang ah an i uahnak vialte a tlau dih i, an i kom kho, hmailei ahcun zei an si thai hlei te lai lo tbk khin a phun kip in kan purhdah hna.

Zei khawm si seh, Pu Than nih hmanthlak a taarmi tang ah ruahnak an tial ciomi (comment) kha hei rel dih ahcun Laimi nih remnak hi tihal in kan rak haal ti a lang. Hmunkhatte ah hman an i thlakti khawh ruang ah an i lawm tuk cio ti a lang. Hmanthlak lawng si loin hmailei a tak vawlei ah i remte um ding ah saduhthah an ngeihnak kong a tam-u nih comment cun an tial. Mahka zawn ah, comment tam-u hi mino an si. Kum no deuh pohpoh hi cu kan lung a rak thiang deuh hrimhrim. Amah balte, kan lung a rang, thlihrannak lei deuh ah kan choi tawn. A luanciami kum zeimawzat van zoh hmanh sih.

CNF tuanbia tha lo kong te hna an hun tharchuah than; Pu Than nih CNF a soinak hna, CNF chungtel cheukhat nih Pu Than thatlonak kong an hun tial thanmi pawl tibantuk a laar lio hrawng, Laimi online community ah a pengpeng a tlaangtlang in kan rak aukhuan cio ning hna, kan thin a rak kan khenh cio ning hna, aa tonghmang lem lomi minung pawl tiang hmanh nih mah le miphun tengnge tanh ruang ah biachia holhchia kan hmanning kha a rak dintuai lo.

Cu lawng si lo, ramkhel party kong a um rih. Chin party pakhat lawng a rak dir kho deng nain pahnih ah aa cang. Pahnih kha fonh an i tim i, pathum ah aa chuah, pathum in tam chinchin a chuak than. Ramkhel party buaibainak zong ah miphun tengnge hoih deuh in a kal. CNF kong ah si seh, Chin ramkhel party kong ah si seh, mino tampi kan dirhmun cu rili cung i thli a hrannak lei poh ah a kalmi tilawng hmete ko kan lo. Hi kan pa hi a kalning a dik maw diklo, a ruahnak a tha maw tha lo ti kha kan tuak tuk lem lo. Kanmah miphun tenge i a ummi minung a si phawt ahcun tongta tanh in kan tanh hna.

Holh dawh lo deuh van chim ahcun Laimi tam-u cu hruhtanh kan rak ngei tuk, Mirang nih ‘crazy’ an timi le ‘extreme’ an timi a luarpar tuk khi kan si. Khatlei party siloah khatlei phu kan tanh cang ahcun khatlei phu kha a thatnak a um ve ko zong ah pakhat hmanh kan hmuh piak kho hna lo. NLD hruhtanh i va tanh zong a tha lo, Chin party vai hruhpi zong a tha lo, CNF vai hruhpi zong a herh lem lo__a party chungtel dah kan va si lawlaw ti tung lo ahcun mu. Cu bantuk i tongta tanh le hruhtanhnak (craziness) kan ngeih ruang ahcun kan tanh lomi khat lei phu siloah party kha an thatnak pakhat hmanh kan hmuh piak kho ti hna lo. Mah cucu a poi bikmi le kan zatlang ah kan buai bikmi a si.

Kan pale hrim hi zoh hmanh hna usih, an tuan bia tha lo kong ah ahohmanh ka palh a ti duhmi an um lo. Tuanbia tha lo kong kha va tharchuah lengmang rai cu a si lo. Asinain a tlau kho tung lo dingmi tuanbia kong kan hun chim than tik ah 'ka palh' ti kha an cohlang kho lo__mah le mah i phisinnak lawngte. Atu lio thil sining kong ah, Chin party tampi a chuakmi kong hna ah hin, anmah lila zong nih mah zahzah party um hi an rak duhmi a si lo ruang ah fonh cu an rak i tim. Asinain fonh an i tim deuhdeuh party an tam deuhdeuh. An lung nih an duh ko na bu khan an pial deuhdeuh, khuaruahhar ngai cu a si. 
A cunglei ka langhter cang bantuk khin mino cu a lungrang i thlihrannak lei poh ah a choimi kan si tik ah kan pale an i remlo ahcun mino thinlung ah remlonak ci a nung ve. Kanmah hna sianghleirun kan rak kai lio si seh, kanmah nak upa deuh kan ule chan in an tuanbia ah Falam, Hakha, Tedim tiah miphun tengnge hoih in i doh le i remlo a rak umlo tluk a si. Asinain a cunglei deuh kan langhtermi tuanbia tha lo le ramkhel party upa pawl tuanbia tha lo nih atu lio mino tampi cu kan lungput le kan ziaza a kan hrawh ngai. Mino phu, siangngakchia phu, media phu tibantuk tete hi zoh sihlaw hmunkhat ah riantuan khawh lo, i remlo tibantuk tete hi a um pah lengmang ve cang. Kan tuanti khawh hmanh ah i zumhlonak le i lunghrinhnak a tam ngai. Mah hi ninghngal nawn van chim ahcun kan pale nih an tuhmi thlaici ti khawh a si. Mino hna kan zulh ding ah keneh dawh a kan ser piak kho lo.

Upa tampi nih mino sin ah forhfialnak bia an kan chimh tik ah, “Mino hi kan thlalang nan si. Nanmah hi thaizing a kan hruaitu ding nan si. Miphun dang nih a kan hlennak ahhin nan lungfak uh.  Lungrualte in um uh. Cu ‘Chin’ e, kha ‘Chin’ e tiah buai hlah uh” tibantuk in bia dawhdawh le bia thatha an kan chimh tawn. Asinain a taktak vawlei ahcun anmah lila kha zoh chunh awk tlak in an lung aa rual lo. Anmah le anmah an i seh fawn tung tik ah mino nih cawn awktlak ding in an i tuah lo.

Biachim thiam le catial thiam timi hi a rak biapi tuk ve ko. Asinain a chimtu le a tialtu kha a chimning in a tuah ve tung lo ahcun a bia-thlaici cu a nung bal lai lo. A ngaingai ahcun kan hmurka nih bia a chimmi nak khin kan nunnak nih bia a chimmi khi hmual a rak ngei deuh. Kan pale biachim thiamthiam pawl nih biaro a kan vuih ko nain kan rak i hlawkpi lem lonak a ruang cu an nunnak le an ziaza khi cawn chih awktlak a rak um lo caah a si.

Kan hnu nai Kawlram remdaihnak conference i a vung kaimi hna kha Chin miphun caahcun mi biapi bik minung lawngte an si hna. Mah conference lio i an cawlcanghning, mah hnu i pakhat le pakhat an vun i thangthat thulhmi, aa remmi bantuk phun in a hong ummi pawl hna hi a deu si sual hlah sehlaw. Hmailei ah aa rem thai i, lungkhat in rian a tuanti thaimi si kho hna sehlaw zeitluk in dah a that hnga. Mah lawng ahcun atu lio mino nih hin an keneh dawh zulh ding kan ngei ve hnga. Kan pale keneh aa dawh lo ahcun mino nih hmailei kan zulh dingmi lam cu…!

Capar A Tharmi Relchap Awk;
- Ralkap Nih Daw Suu A Bawi Nakding Upadi An Doh Nain...